Umi tema oñemotenondéva: Peteĩ filosofía michĩmi.

Peteĩ filosofía michĩmi.

Ani peimo’ã pe moderación ha’eha akóinte simple, umi tapicha peinteractuátava ndive ndaha’éigui simple. Koʼápe oĩ ehémplo umi situasión ikomplikadova ikatúva retopa, ha unos kuánto konsého rembohovái porã hag̃ua umíva.

Ndaikatúi regueru hustísia.

Ndereikwaái mba'érepa mokõi tapicha ojodiskuti. Ikatu oime oikova’ekue peteĩ mba’e upe mboyve. Ikatu rehusga pe rehecháva añoite, ha reiporu umi regla. Ikatu regueru orden, ha katu ndaikatúi regueru justicia.
Ñamoĩ peteĩ techapyrã: Alfred omonda peteĩ mba’e Jenny-gui, tekove añeteguápe (ha’ekuéra vecino). Remaña pe foro-pe, ha rehecha Jenny oinsultaha Alfred-pe. Nde reproivi Jenny-pe. Oĩ porã vaʼekue ojejapo, pórke oñembotove pe insulto. Péro nde ndereikuaái mbaʼérepa umi hénte ojodiskuti. Nderejapói vaʼekue hustísia.
Koʼápe oĩ ótro ehémplo: Jenny oinsulta hína kuri Alfred-pe peteĩ mensáhe privádope. Ko’áğa remaña pe sala de chat público-pe, ha rehecha Alfred oamenasa Jenny-pe. Remondo peteĩ advertencia Alfred-pe. Pejapo jey pe iporãva, oñembotovégui pe amenaza. Péro nde ndereikuaái vaʼekue moõguipa oñepyrũ pe situasión. Ndaha'éi hekojojáva pe rejapova'ekue. Peñemotĩ peẽme.
Rejapo pe rejapova’erã, reñemopyendáva umi mba’e reikuaávare. Péro errekonose: Nde ndereikuaái heta mbaʼe. Upévare repytava’erã modesto, ha eguereko en cuenta orden ha’eha peteĩ mba’e iporãva, ha katu ndaha’éi justicia...

Ani rembopochy umi héntepe.

Ani reñeʼẽ umi héntendi remoderávo chupekuéra. Ombopochýta chupekuéra. Ha'etéta oje'éva chupekuéra: "Che aime superior pendehegui.".
Umi hénte ipochy jave, añetehápe ombopochy. Ikatu rembyasy rembopochy haguére chupekuéra primer lugar-pe. Ikatu oataka hikuái pe página web. Ikatu ojuhúta hikuái nde identidad añetegua ha ndetrata peteĩ enemígoicha. Rejehekýivaʼerã ko mbaʼére.
Ejehekýi umi ñorairõgui. Upéva rangue, eipurunte umi botón oĩva pe prográmape. Eipuru umi botón emondo hag̃ua peteĩ advertencia, térã peteĩ prohibición. Ha ani ere mba'eve.
Umi hénte ipochy saʼive: Pórke ndoikuaái mávapa ojapo upéva. Araka’eve ndoikomo’ãi personal.
Umi hénte saʼive ipochýta: Pórke oñandúta peteĩ fórma de autorida superior. Péva ojeaceptave peteĩ tapicha autorida-gui.
Umi tapicha oreko psicología hechapyrãva. Eaprende epensa hag̃ua haʼekuéra opensaháicha. Yvypóra ha’e tekove ojehayhúva ha ipeligroso. Yvypóra ha'e criatura compleja ha asombrosa...

Ejapo nde rekoha vy’apavẽ.

Ejapo porãramo umi tembiapo moderación rehegua, tapichakuéra ovy’avéta nde servidor-pe. Nde servidor ha’e avei ne komunida. Revyʼave vaʼerã.
Sa’ive ñorairõ, sa’ive mba’asy, sa’ive ñembohory. Umi hénte oguerekóta hetave angirũ, ha upéicha nde avei reguerekóta hetave angirũ.
Peteĩ lugár iporã jave, oĩgui ojapóva iporãva. Umi mba’e iporãva ndoúi naturalmente. Ha katu ikatu remoambue sarambi orden-pe...

Pe léi espíritu.

Peteĩ léi arakaʼeve ndahaʼéi perfékto. Taha’e ha’éva mboy precisión remoĩva, ikatu akóinte rejuhu peteĩ mba’e ndoikéiva léipe.
Pe léi ndahaʼéigui perfékto, sapyʼánte tekotevẽ rejapo umi mbaʼe oñemoĩva pe léi rehe. Ha'e peteî paradoja, ojesegui va'erãgui léi. Ndaha’éiramo ndojeseguiiva’erã jave. Péro, ¿mbaʼéichapa jadesidi vaʼerã?
- Teorema: Pe léi araka’eve ndaikatúi iperfecto.
- Prueba: Aconsidera peteĩ káso borde rehegua, pe léi límite-pe, ha upévare pe léi ndaikatúi odesidi mba’épa ojapóta. Ha jepe amoambuéramo pe léi, atrata haĝua precisamente ko káso, ikatu gueteri aconsidera peteĩ káso borde michĩvéva, pe límite pyahúpe pe léipe. Ha jey, léi ndaikatúi odesidi mba'épa ojapóta.
- Techapyrã: Che ha'e peteĩ moderador servidor "China" rehegua. Che aime avisita pe servidor "San Fransico"-pe. Che aime peteĩ sala de chat-pe, ha oĩ peteĩ oinsultáva ha oacusa peteĩ mitãkuña mboriahu inocente orekóva 15 áño. Pe regla he'i: "Ani reipuru ne pu'aka moderación rehegua nde servidor okaháre". Ha katu pyhare mbyte, ha che añoite ha’e pe moderador despierta. Ahejava’erãpa ko mitãkuña mboriahu ha’eño iñenemigo ndive; térã ajapova’erã peteĩ excepción pe regla-pe? Ha'e nde decisión rejapo haguã.
Heẽ oĩ umi regla, ha katu ñande ndaha’éi robot. Ñaikotevẽ disciplina, ha katu jareko cerebro. Eipuru ne juicio opa situasiónpe. Oĩ pe léi jehaipyre, ojesegiva’erã hetave kásope. Ha katu oî avei "pe léi espíritu".
Entende umi regla, ha esegi umíva. Eikuaa mba’érepa oĩ ko’ã regla, ha edobla tekotevẽ jave, ha katu ndaha’éi hetaiterei...

Perdón ha joaju.

Sapy’ánte ikatu rejoavy ambue moderador ndive. Ko’ã mba’e oiko ñande yvypóra ha’égui. Ikatu ha’e peteĩ conflicto personal, térã peteĩ desacuerdo peteĩ decisión ojejapova’erã rehe.
Peñehaʼãkena peiko porã, ha peiko porã ojuehe. Eñeha’ã onegosia, ha eñeha’ã eime civilizado.
Oĩramo ojavýva, eperdona chupe. Pórke nde avei rejavýta.
Sun Tzu he'i: "Rejerévo peteî ejército, eheja peteî salida libre. Ani represiona mbareteterei peteî enemigo desesperado-pe".
Jesucristo heʼivaʼekue: “Oimeraẽ pende apytépe pekádoʼỹva tomombo raẽ hese ita”.
Nelson Mandela he'i: "Resentimiento ha'ete hoy'úva veneno ha upéi oha'ãrõ ojuka ne enemigo-kuérape".
Ha nde... Mba'épa ere?

Ha’e pe ambue.

Oĩ oguerekóva teko vai. Nde perspectiva guive, ivai, ha ojejokova'erã.
Eñeimahinamína nde renase ramo peteĩ hendápe pe ótrogui, renase ramo ifamíliape, ituvakuéra, iñermáno, iñermanakuéra ndive. Eñeimahinamína reguerekórire ijexperiencia hekovépe, nde experiencia rangue. Eñeimahinamína reguereko hague umi fracaso, imba’asykuéra, eñeimahinamína reñandu hague iñembyahýi. Ha ipahápe eñeimahinamína oguerekórire nde rekove. Ikatu piko ojereverti pe situasión? Ikatu oime nde reko vai, ha haʼe ndehusgáta. Tekove ha’e determinista.
Ani jaexagera: Nahániri, pe relativismo ndaikatúi ha’e peteĩ excusa opa mba’épe ĝuarã. Péro si, pe relativismo ikatu haʼe peteĩ excusa oimeraẽ mbaʼépe g̃uarã.
Peteĩ mbaʼe ikatu añete ha japu al mismo tiémpo. Añetegua oĩ pe ohecháva resa renondépe...

Sa’ive ha’e hetave.

Umi hénte oĩ jave ipoguýpe saʼive tiémpo oñorairõ hag̃ua oipotávare, pórke oikuaáma mbaʼépa ikatu ojapo térã nahániri. Ha upéicha orekove tiémpo ha imbarete ojapo hag̃ua oipotáva, upéicha orekove liverta.
Umi tapicha oguerekóramo heta sãso, mbovymi ijapytepekuéra oabusáta isãso, ha omonda ambue tapicha sãso. Ha upéicha, mayoría oguerekóta sa’ive libertad.
Umi tapicha oguerekóramo sa’ive sãso, oguereko hetave sãso...