प्रगत विशय: थोडें तत्वगिन्यान.
थोडें तत्वगिन्यान.
संयम सदांच सादें अशें समजून घेवचें न्हय, कारण तुमी संवाद सादतले ते लोक सादे न्हय. तुमकां मेळूं येतात अशा गुंतागुंतीच्या परिस्थितींचीं कांय उदाहरणां, आनी तांकां येसस्वीपणान हाताळपा खातीर कांय टिपां हांगा दिल्यांत.
तुमी न्याय हाडूंक शकनात.
- दोन व्यक्ती कित्याक वाद घालतात तें कळना. घडये हाचे पयलीं कितें तरी घडिल्लें आसतलें. तुमकां दिसता तेंच फकत न्याय दिवंक मेळटा, आनी नेम लागू करूं येतात. सुवेवस्था हाडूंक मेळटा, पूण न्याय हाडूंक मेळना.
- एक उदाहरण घेवया: आल्फ्रेडान जेनी कडल्यान कितें तरी चोरून व्हेलें, खऱ्या जिवितांत (ते शेजारी). तुमी मंचाचेर पळयतात, आनी जेनी आल्फ्रेडाचो अपमान करता अशें तुमकां दिसता. तुमी जेनीचेर बंदी घालतात. हें करप योग्य आशिल्लें, कारण अपमान करप बंदी आसा. पूण लोक कित्याक वाद घालतात तें कळना. तुमी न्याय लागू केलो ना.
- हांगासर आनीक एक उदाहरण: जेनी खाजगी संदेशांत आल्फ्रेडाचो अपमान करताली. आतां तुमी भौशीक गप्पा कक्षांत पळयतात, आनी तुमकां दिसता आल्फ्रेड जेनीक धमकायता. तुमी आल्फ्रेडाक शिटकावणी धाडटात. तुमी परतून बरोबर केलें, कारण धमकावप बंदी आसा. पूण परिस्थितीची उत्पत्ती तुमकां खबर नाशिल्ली. तुमी कितें केलें तें न्याय्य न्हय. लज जाय तुका.
- तुमी जें करपाक जाय तें करतात, तुमकां खबर आसा ताचेर आदारून. पूण मान्य करात: तुमकां चड खबर ना. देखून तुमी विनयशील रावचें, आनी क्रम ही एक बरी गजाल, पूण ती न्याय न्हय हें लक्षांत दवरचें...
लोकांक राग लावचो न्हय.
- लोकां कडेन मॉडेरेट करतना तांकां उलोवप टाळचें. ताका लागून तांकां राग येतलो. तांकां सांगपा सारकें आसतलें: "हांव तुमचे परस श्रेश्ठ.".
- लोकांक राग येता तेन्ना ते खऱ्यांनीच त्रासदायक जातात. तांकां पयले सुवातेर राग हाडपाचो तुमकां पश्चाताप जावं येता. घडये ते वेबसायटीचेर हल्लो करतले. घडये ते तुमची खरी वळख सोदून काडटले आनी तुमकां दुस्माना सारके वागयतले. तुमी हें टाळचें.
- टकराव टाळचें. ताचे बदला फकत कार्यावळीचीं बटणां वापरात. शिटकावणी धाडपाक बटणां वापरात, वा बंदी धाडात. आनी कांयच उलोवंक नाका.
- लोकांक उणो राग येतलो: कारण हें कोणे केलें तें तांकां कळचें ना. तो केन्नाच वैयक्तीक जावचो ना.
- लोकांक उणो राग येतलो: कारण तांकां एक प्रकार श्रेश्ठ अधिकाराची जाणविकाय जातली. मनशाच्या अधिकारा परस हें चड मान्य आसा.
- लोकांक अद्भुत मानसशास्त्र आसतात. तांकां दिसता तशें विचार करपाक शिकात. मनीस हो मोगाळ आनी धोक्याची प्राणी. मनीस हो जटिल आनी अद्भुत प्राणी...
स्वताचें सुखी वातावरण तयार करचें.
- जेन्ना तुमी मॉडरेशनाचीं कामां योग्य रितीन करतात तेन्ना तुमच्या सर्वराचेर लोक चड खोशी जातले. तुमचो सर्वर हो तुमचो समुदायूय. तुमकां चड खोशी जातली.
- झगडीं उणीं जातली, वेदना उणी जातली, दुस्वास उणो जातलो. लोक चड इश्ट जोडटले, आनी म्हणून तुमकांय चड इश्ट मेळटले.
- जेन्ना एक सुवात छान आसता तेन्ना ती कोण तरी छान करपाक लागल्या म्हणून. छान गजाली सैमीक रितीन येना. पूण अराजकाचें क्रमांत रुपांतर करूं येता...
कायद्याची भावना.
- कायदो केन्नाच परिपूर्ण नासता. कितलेंय सुक्ष्मताय जोडल्यार कायद्यान आस्पावना अशें कितें तरी मेळटा.
- कायदो परिपूर्ण नाशिल्ल्यान केन्ना केन्ना कायद्या आड गजाली करपाची गरज आसता. तो एक विरोधाभास, कारण कायदो पाळपाक जाय. ताचो पाळो दिवंक फावना तेन्ना सोडल्यार. पूण कशें थारावचें?
-
- प्रमेयः कायदो केन्नाच परिपूर्ण जावंक शकना.
- पुरावो: हांव एज केस मानतां, कायद्याचे मर्यादेचेर, आनी देखून कायदो कितें करचें तें थारावंक शकना. आनी कायदो बदललो तरी, ही केस नेटान वागपाक, हांव अजूनय ल्हान धार केस विचारांत घेवंक शकता, कायद्याचे नवे मर्यादेचेर. आनी परतून कायदो कितें करचें तें थारावंक शकना.
- देखीक: हांव "चीन" ह्या सर्वराचो मॉडरेटर. हांव "सॅन फ्रांसिको" ह्या सर्वराक भेट दितां. हांव एका गप्पा रूमांत आसां, आनी कोण तरी एका गरीब निरपराधी 15 वर्सां पिरायेच्या चलयेचो अपमान करता आनी त्रास दिता. नेम म्हणटा: "तुमच्या सर्वरा भायर तुमचीं मॉडरेशन शक्तीं वापरूं नाकात". पूण मध्यान रात जाल्या, आनी हांव एकलोच मॉडरेटर जागृत आसां. ह्या बिचाऱ्या चलयेक दुस्माना वांगडा एकटी सोडची काय; वा नेमाक आडवाद घालचो? तो तुमचो निर्णय घेवपाचो.
- होंय नेम आसात, पूण आमी रोबॉट न्हय. आमकां शिस्त जाय, पूण आमकां मेंदू आसा. दरेक परिस्थितींत तुमचो निर्णय वापरात. कायद्याचो मजकूर आसा, जाचो चडशा प्रकरणांनी पाळो दिवंक जाय. पूण "कायद्याचो आत्मो"य आसा.
- नेम समजून घेयात, आनी तांकां पाळो दिवचो. हे नेम कित्याक अस्तित्वांत आसात तें समजून घेयात, आनी गरज पडटा तेन्ना वांकून घेयात, पूण चड न्हय...
माफी आनी समरसताय.
- केन्ना केन्नाय दुसऱ्या संचालकाक संघर्श जावंक शकता. आमी मनीस आशिल्ल्यान ह्यो गजाली घडटात. तो वैयक्तीक संघर्श आसूं येता, वा घेवपाच्या निर्णया विशीं मतभेद आसूं येता.
- शिष्ट जावपाचो यत्न करात, आनी एकामेकां कडेन बरें रावपाचो यत्न करात. वाटाघाटी करपाचो यत्न करात, आनी सुसंस्कृत जावपाचो यत्न करात.
- कोणेय चूक केल्यार ताका माफ करात. कारण तुमीय चुको करतले.
- सन त्झू म्हणालो: "जेन्ना तुमी सैन्याक भोंवतणीं दवरतात तेन्ना एक भायर सरपाची वाट मुक्त सोडची. निराश दुस्मानाक चड दाबूंक नाकात."
- जेजू क्रिस्तान म्हळें: "तुमच्या मदलो कोणूय पातक नाशिल्लो, पयलो तिचेर फातर उडोवंक जाय."
- नेल्सन मंडेलान म्हणलें, "राग म्हणल्यार विख पियेवन मागीर ताका लागून दुस्मानाक मारतले अशी आस्त बाळगप."
- आनी तूं... कितें म्हणटा?
दुसरो जा.
- कोणाक तरी वायट वागणूक चलता. तुमच्या नदरेन तें चुकीचें, आनी तें थांबवंक जाय.
- कल्पना करात तुमी दुसऱ्या मनशा परस एकाच सुवातेर जल्मल्ले जाल्यार, ताच्या कुटुंबांत, ताच्या आवय-बापाय वांगडा, भाव-भयणी वांगडा जल्मल्ले जाल्यार. कल्पना करात, तुमकां ताचो जिणेचो अणभव आसलो जाल्यार, तुमच्या बदलाक. कल्पना करात तुमकां ताचीं अपेसां, ताचीं दुयेंसां आशिल्लीं, कल्पना करात तुमकां ताची भूक जाणवली. आनी निमाणें कल्पना करात ताका तुमचें जिवीत आसलें जाल्यार. घडये परिस्थिती उलटतली आसतली? घडये तुमची वायट वागणूक आसतली, आनी तो तुमकां न्याय दितलो. जिवीत निश्र्चित आसता.
- अतिताय करची न्हय: ना, सापेक्षतावाद सगळ्या गजालींक निमित्त जावंक शकना. पूण होंय, सापेक्षतावाद खंयच्याय गजालीक निमित्त जावंक शकता.
- कितेंय एकाच वेळार खरें आनी खोटें आसूं येता. सत्य पळोवप्याच्या दोळ्यांत आसता...
उणें म्हणल्यार चड.
- जेन्ना लोक नियंत्रणांत आसतात तेन्ना तांकां जाय तें झगडपाक उणो वेळ घालतात, कारण तांकां पयलींच खबर आसता की तांकां कितें करपाक मेळटा काय ना. आनी म्हणून तांकां जाय तें करपाक चड वेळ आनी उर्जा मेळटा, देखून तांकां चड स्वातंत्र्य मेळटा.
- जेन्ना लोकांक खूब स्वातंत्र्य मेळटलें तेन्ना तातूंतले थोडे आपल्या स्वातंत्र्याचो गैरवापर करतले, आनी दुसऱ्याचें स्वातंत्र्य चोरतले. आनी म्हणून भोवसंख्य लोकांक उणें स्वातंत्र्य मेळटलें.
- जेन्ना लोकांक उणें स्वातंत्र्य मेळटा तेन्ना तांकां चड स्वातंत्र्य मेळटा...