Mibeko ya lisano: Dame.
Ndenge nini kosakana?
Mpo na kotambolisa eteni moko, okoki kosala yango na ndenge mibale ekeseni:
- Finá na eteni yango mpo na kokende. Na nsima, finá na esika oyo olingi kokende.
- Finá eteni yango mpo na kotambola, kobimisa yango te, mpe bendá yango na esika oyo olingi kokende.
Soki okanisi ete lisano ekangami, ezali mpo oyebi mobeko oyo te: Kolia pion, soki ekoki kosalema, ezali ntango nyonso mouvement obligatoire.
Mibeko ya lisano
Mibeko oyo basalelaka na lisano oyo ezali mibeko ya Amerika: Kolia pion, soki ekoki kosalema, ezali ntango nyonso mouvement obligatoire.
Etanda ya lisano ezali na karé, na ba carrés ya mike ntuku motoba na minei, ebongisami na grille ya 8x8. Ba carrés ya mike mike ezalaka alternancement ya couleur ya clair na ya molili (vert na buff na ba tournois), na modèle ya "checker-board" oyo eyebani mingi. Lisano ya dame esalemaka na ba carrés ya molili (ya moindo to ya vert). Mosani mokomoko azali na karé ya moindo na lobɔkɔ na ye ya mwasi mpenza mpe karé ya pɛtɛɛ na lobɔkɔ na ye ya mobali mpenza. Coin double ezali mibale ekeseni ya ba carrés ya molili na coin ya droite pene.
Biteni yango ezali Motane mpe Pembe, mpe babengaka yango Noir mpe Pembe na mikanda mingi. Na mikanda mosusu ya mikolo na biso, babengaka yango Motane mpe Pembe. Ba ensembles oyo basombaka na ba magasins ekoki kozala ba couleurs mosusu. Biteni ya Noir mpe Rouge babengaka yango tii lelo Noir (to Rouge) mpe Pembe, mpo ete okoka kotanga mikanda. Biteni yango ezali na lolenge ya cylindrique, ya monene mingi koleka oyo ezali milai (talá diagramme). Ba pièces ya tournoi ezalaka lisse, pe ezalaka na ba designs te (ba couronnes to ba cercles concentriques) likolo na yango. Biteni yango etyami na bisika ya moindo ya etanda.
Esika ya kobanda ezali na mosani moko na moko kozala na biteni zomi na mibale, na ba carrés zomi na mibale ya molili oyo ezali pene na nsɔngɛ na ye ya etanda. Simbá ete na ba diagrammes ya dame, mbala mingi batyaka biteni yango na ba carrés ya langi ya pɛtɛɛ, mpo na kotángama. Na etanda ya solo bazali na ba carrés ya molili.
Kotambola: Eteni oyo ezali mokonzi te ekoki kotambolisa karé moko, na diagonale, liboso, lokola na diagramme oyo ezali na loboko ya mobali. Mokonzi akoki kotambolisa carré moko na diagonale, liboso to sima. Eteni (eteni to mokonzi) ekoki kokende kaka na esika ya karé oyo ezali na moto te. Bokende ekoki mpe kozala na kopumbwa moko to mingi (paragrafe oyo elandi).
Kopumbwa: Okangaka eteni ya monguna (eteni to mokonzi) na kopumbwa likoló na yango, na diagonale, tii na esika oyo ezali pembenipembeni oyo ezali na eloko te oyo eleki yango. Esengeli kozala na ba carrés misato na molɔngɔ (na diagonalement adjacent) lokola na diagramme oyo ezali na gauche : eteni na yo ya kopumbwa (eteni to mokonzi), eteni ya monguna (eteni to mokonzi), carré ya pamba. Mokonzi akoki kopumbwa na diagonale, liboso to nsima. Eteni oyo ezali mokonzi te, ekoki kaka kopumbwa na diagonalement liboso. Okoki kosala saut multiple (tala diagramme na droite), na eteni moko kaka, na kopumbwa na carré ya pamba na carré ya pamba. Na kopumbwa ebele, eteni to mokonzi oyo azali kopumbwa akoki kobongola nzela, kopumbwa liboso na ngámbo moko mpe na nsima na ngámbo mosusu. Okoki kaka kopumbwa eteni moko na kopumbwa nyonso oyo epesami, kasi okoki kopumbwa biteni mingi na mobembo ya kopumbwa mingi. Olongoli biteni oyo epumbwaki na etanda. Okoki te kopumbwa eteni na yo moko. Okoki te kopumbwa eteni moko mbala mibale, na mouvement moko. Soki okoki kopumbwa, osengeli kosala yango. Mpe, esengeli kosilisa kopumbwa ebele; okoki te kotɛlɛma ndambo ya nzela na nzela ya kopumbwa mingi. Soki ozali na kopona ya kopumbwa, okoki kopona kati na yango, ata soki mosusu na yango ezali ebele, to te. Eteni, ezala mokonzi to te, ekoki kopumbwa mokonzi.
Upgrade to king: Tango eteni moko ekomi na molongo ya suka (Molongo ya Mokonzi), ekomi Mokonzi. Daqueur ya mibale etiemaka likolo ya oyo, na opposant. Eteni oyo euti kosala mokonzi, ekoki te kokoba kopumbwa biteni, kino na mouvement oyo ekolanda.
Motane etambolaka liboso. Basani basalaka ngala na bango mpo na kotambola. Okoki kosala kaka mouvement moko na tour moko. Esengeli okende kofanda esika mosusu. Soki okoki koningana te, ozali kobungisa. Mbala mingi, basani baponaka balangi na mbalakaka, mpe na nsima babongwanaka balangi na masano oyo elandi.