क्रीडायाः नियमाः : पूलः ।
कथं क्रीडितव्यम् ?
यदा भवतः क्रीडनस्य वारः भवति तदा भवता ४ नियन्त्रणानि अवश्यं प्रयोक्तव्यानि ।
- 1. दिशां चयनं कर्तुं यष्टिं चालयन्तु।
- 2. कन्दुकं दत्तं स्पिनं चिनोतु। यथा - यदि भवन्तः कृष्णबिन्दुं श्वेतवृत्तस्य अधः स्थापयन्ति तर्हि भवतः कन्दुकं वस्तुं प्रहारं कृत्वा पुनः गमिष्यति ।
- 3. भवतः शॉट् इत्यस्य बलं चिनोतु।
- 4. यदा भवतः गतिः सज्जीभवति तदा वादयितुं बटनं नुदन्तु।
क्रीडायाः नियमाः
अस्य क्रीडायाः नियमाः ८-कन्दुक-कुण्डस्य नियमाः सन्ति, ये अपि उच्यन्ते
"Snooker"
.
- क्रीडायाः लक्ष्यं ८ कन्दुकं छिद्रेषु स्थापयितुं भवति । भवता प्रथमं भवतः वर्णस्य ७ कन्दुकं स्थापयितव्यम्, अन्ते च कृष्णकन्दुकम् ।
- क्रीडकाः एकस्य पश्चात् अन्यस्य क्रीडन्ति । परन्तु यदि कश्चन क्रीडकः एकं कन्दुकं सफलतया जेबं करोति तर्हि सः एकवारं अपि क्रीडति ।
- श्वेतकन्दुकं, केवलं श्वेतकन्दुकं च प्रहृत्य अन्यकन्दुकयोः विरुद्धं क्षिप्तुं भवतः अधिकारः अस्ति ।
- क्रीडायाः आरम्भे क्रीडकानां वर्णाः न भवन्ति । यदा एकः क्रीडकः प्रथमवारं एकं कन्दुकं छिद्रे स्थापयति तदा सः एतत् वर्णं प्राप्नोति, तस्य प्रतिद्वन्द्वी अपरं वर्णं प्राप्नोति । वर्णाः समग्रक्रीडायाः कृते आरोपिताः सन्ति।
- यदा भवतः वारः भवति तदा भवता भवतः वर्णस्य कन्दुकं क्रमेण छिद्रेषु स्थापयितुं प्रयत्नः करणीयः । यदा भवतः ७ कन्दुकाः पूर्वमेव छिद्रेषु सन्ति तदा भवन्तः कृष्णकन्दुकं छिद्रे स्थापयित्वा ततः विजयं प्राप्नुवन्ति ।
- भवतः प्रथमं परस्य क्रीडकस्य कन्दुकं प्रहारस्य अधिकारः नास्ति। प्रथमं यत् कन्दुकं भवता प्रहृतं तत् भवतः वर्णस्य एव भवितुमर्हति, अथवा कृष्णः यदि भवतः मेजस्य उपरि कन्दुकाः न अवशिष्टाः सन्ति । यदि भवन्तः एतत् कर्तुं असफलाः भवन्ति तर्हि दोषः एव।
- श्वेतकन्दुकं छिद्रे स्थापयितुं भवतः अधिकारः नास्ति। यदि भवन्तः असफलाः भूत्वा श्वेतकन्दुकं छिद्रे स्थापयन्ति तर्हि तत् त्रुटिः इति गण्यते।
- यदि दोषं करोषि तर्हि दण्डः भवति। दण्डः अस्ति यत् भवतः प्रतिद्वन्द्वस्य क्रीडनात् पूर्वं श्वेतकन्दुकं यत्र इच्छति तत्र चालयितुं अधिकारः अस्ति । तस्य सुलभः शॉट् भविष्यति।
- यदि भवन्तः क्रीडायाः समाप्तेः पूर्वं कृष्णकन्दुकं छिद्रे स्थापयन्ति तर्हि भवन्तः तत्क्षणमेव हानिम् अनुभवन्ति ।
- यदि त्वं कृष्णकन्दुकं छिद्रे स्थापयित्वा दोषं करोषि तर्हि त्वं हारसि । यद्यपि भवतः वर्णस्य गोलकाः पूर्वमेव मेजस्य उपरि अवशिष्टाः न सन्ति। अतः भवन्तः अद्यापि अन्तिमशॉट् मध्ये हानिम् कर्तुं शक्नुवन्ति यदि भवन्तः कृष्णं श्वेतञ्च एकस्मिन् समये जेबं स्थापयन्ति।
- किञ्चित् जटिलं दृश्यते, परन्तु चिन्ता मा कुरुत, सरलः क्रीडा अस्ति। तथा च मजेयम् अस्ति, अतः प्रयतस्व। अस्मिन् अनुप्रयोगे अतीव लोकप्रियम् अस्ति । तत्र भवन्तः बहु मित्राणि करिष्यन्ति!
किञ्चित् रणनीतिः
- पूलस्य क्रीडा आक्रमण-रक्षणस्य क्रीडा अस्ति । आरम्भकाः सर्वदा स्कोरं कर्तुम् इच्छन्ति, परन्तु सर्वदा सम्यक् गतिः न भवति। कदाचित्, रक्षणं श्रेयस्करम्। रक्षणस्य द्वौ मार्गौ स्तः - भवन्तः श्वेतकन्दुकं तत्र स्थापयितुं शक्नुवन्ति यत्र प्रतिद्वन्द्वस्य कठिनं गतिः भविष्यति । अथवा भवन्तः प्रतिद्वन्द्विनं अवरुद्धुं शक्नुवन्ति। अवरोधनम् (इदमपि कथ्यते
"snook"
) भवतः कन्दुकस्य पृष्ठतः श्वेतकन्दुकं निगूढं कृत्वा साक्षात्कृतं भवति, येन भवतः प्रतिद्वन्द्विनः ततः प्रत्यक्षतया कन्दुकं निपातयितुं असम्भवं भवति । प्रतिद्वन्द्वी सम्भवतः दोषं करिष्यति।
- यदि भवन्तः स्वकन्दुकं छिद्रे स्थापयितुं न शक्नुवन्ति तर्हि मृदुतया शूटिंग् कृत्वा छिद्रात् स्वकन्दुकं समीपं आनेतुं प्रयतध्वम्। भवतः अग्रिमः आन्दोलनः विजयी भविष्यति।
- भवतः द्वितीयस्य आन्दोलनस्य विषये चिन्तनं महत्त्वपूर्णम् अस्ति। श्वेतकन्दुकं कस्मिन्चित् स्थाने स्थापयितुं स्पिनस्य उपयोगं कुर्वन्तु, येन भवन्तः एकस्मिन् एव क्रमे अनेकवारं स्कोरं कर्तुं शक्नुवन्ति ।
- आरम्भकाः सर्वदा अतीव कठिनं शूटिंग् कर्तुम् इच्छन्ति, भाग्यं प्राप्तुं आशां कुर्वन्ति। परन्तु सर्वदा सद्विचारः न भवति। यतः भवन्तः कृष्णकन्दुकं छिद्रे, श्वेतकन्दुकं वा यदृच्छया जेबं स्थापयितुं शक्नुवन्ति ।
- योजनां कुरुत। प्रत्येकं क्रीडने भवतः अग्रिमचरणस्य योजना अवश्यमेव भवति । अनेन आरम्भकानां विशेषज्ञानाञ्च भेदः भवति । एतत् योजनायाः उदाहरणम् अस्ति : « अहम् एतत् कन्दुकं छिद्रे स्थापयिष्यामि, ततः वाम-स्पिन-प्रभावस्य उपयोगेन श्वेत-कन्दुकं वामे स्थापयिष्यामि, अन्ते च मम प्रतिद्वन्द्विनं अवरुद्धयिष्यामि » २.
रोबोट् विरुद्धं क्रीडन्तु
रोबोट् इत्यस्य कृत्रिमबुद्धेः विरुद्धं क्रीडनं मजेयम् अस्ति, अस्मिन् क्रीडने सुधारस्य उत्तमः उपायः च । अनुप्रयोगे ७ प्रगतिशीलकठिनतास्तराः प्रस्ताविताः सन्ति : १.
- स्तरः १ - "यादृच्छिकम्":
रोबोट् सर्वथा नेत्रे बद्धः क्रीडति । सः विचित्रं चालनं करिष्यति, अधिकांशतः, भवतः दोषः भविष्यति। प्रायः इव अस्ति यत् भवन्तः सम्पूर्णतया एकान्ते क्रीडितवन्तः।
- स्तरः २ - "सुलभः":
रोबोट् सम्यक् लक्ष्यं न करोति, बहु त्रुटयः करोति, तथा च सः सम्यक् आक्रमणं न करोति, तथा च सः सम्यक् रक्षणं न करोति।
- स्तरः ३ - "मध्यम":
रोबोट् किञ्चित् उत्तमं लक्ष्यं करोति, अपि च न्यूनानि त्रुटयः करोति । परन्तु सः अद्यापि सम्यक् आक्रमणं न करोति, सम्यक् रक्षणं वा न करोति।
- स्तरः ४ - "कठिनम्":
रोबोट् अतीव सम्यक् लक्ष्यं करोति, परन्तु सम्यक् न। सः अद्यापि त्रुटिं करोति, अद्यापि सः सम्यक् आक्रमणं न करोति। परन्तु सः इदानीं उत्तमं रक्षणं करोति। अपि च अस्मिन् स्तरे रोबोट् जानाति यत् यदि भवान् दोषं करोति तर्हि श्वेतकन्दुकं कथं स्थापयितव्यम् इति।
- स्तरः ५ - "विशेषज्ञः":
रोबोट् सम्यक् लक्ष्यं करोति, सः च अधिकांशं त्रुटयः परिहरितुं जानाति । सः इदानीं जटिल-प्रतिप्रत्याहार-प्रयोगेन आक्रमणं कर्तुं, रक्षणं च कर्तुं शक्नोति । रोबोट् तकनीकीदृष्ट्या उत्तमः अस्ति, परन्तु तस्य रणनीतिः नास्ति । यदि भवान् विशेषज्ञः अस्ति, तथा च यदि भवान् श्वेतकन्दुकस्य स्पिनस्य उपयोगं जानाति, अथवा यदि भवान् रोबोट् क्रीडितुं त्यक्तुं पूर्वं उत्तमं रक्षाशूटं कर्तुं शक्नोति तर्हि भवान् तं पराजयिष्यति
- स्तरः ६ - "चैम्पियन":
रोबोट् किमपि त्रुटिं न करिष्यति। अस्मिन् च कठिनतास्तरस्य रोबोट् इदानीं चिन्तयितुं शक्नोति सः च रणनीतिं उपयोक्तुं शक्नोति। सः एकं शॉट् पूर्वमेव योजनां कर्तुं शक्नोति, कन्दुकस्पिन् इत्यस्य उपयोगेन च स्वस्थानं सुधारयितुम् अर्हति । सः भवतः स्थितिं अपि कठिनं करिष्यति यदि तस्य रक्षणस्य आवश्यकता भवति। सः अतीव कठिनः ताडितः अस्ति। परन्तु अद्यापि विजयः सम्भवति यदि भवान् विजेता इव क्रीडति, यतः रोबोट् अद्यापि अस्मिन् कठिनतास्तरस्य मानववत् क्रीडति ।
- स्तरः ७ - "प्रतिभा":
एषः एव परमः कठिनतास्तरः । रोबोट् अत्यन्तं उत्तमं क्रीडति, अपि च उत्तमं क्रीडति: सः यन्त्रवत् क्रीडति। एकस्मिन् मोडने ८ कन्दुकानाम् जेबं स्थापयितुं भवतः एकः एव अवसरः भविष्यति। यदि भवान् एकं शॉट् त्यजति, अथवा यदि भवान् रक्षणं करोति, अथवा यदि भवान् रोबोट् क्रीडितुं भवतः वारस्य अनन्तरं केवलं एकवारं पुनः क्रीडितुं ददाति तर्हि सः ८ कन्दुकानाम् जेबं कृत्वा विजयं प्राप्स्यति। स्मर्यताम् : भवतः एकः एव अवसरः भविष्यति !
